Dạy học nội dung số và phép tính theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học của học sinh lớp 3
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Sự phát triển nhanh của khoa học và công nghệ ngày nay đặt ra cho lĩnh vực giáo dục nhiều thách thức, trong đó xây dựng hệ thống giáo dục hướng đến giáo dục con người năng động, sáng tạo và thích ứng với những biến đổi nhanh của xã hội. Chương trình giáo dục phổ thông nhấn mạnh mục tiêu giáo dục phát triển năng lực, phẩm chất người học, tập trung ở 5 phẩm chất, 3 cặp năng lực chung và các năng lực đặc thù gắn với từng lĩnh vực kiến thức. Năng lực toán học gồm 5 năng lực thành tố, trong đó năng lực giải quyết vấn đề toán học được xem là cốt lõi. Trong bài viết này, chúng tôi hướng đến mục tiêu xây dựng các bước dạy học phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học. Chúng tôi làm rõ quan niệm, biểu hiện của năng lực giải quyết vấn đề toán học trong chương trình giáo dục phổ thông môn Toán, phân tích mối quan hệ giữa năng lực giải quyết vấn đề toán học với các năng lực thành tố khác của năng lực toán học, từ đó đề xuất các bước dạy học nội dung Số và phép tính trong môn Toán 3 theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học cho học sinh, có minh họa một số ví dụ cụ thể dạy học góp phần cho sinh viên và giáo viên tiểu học thực hiện tốt hơn các bài học phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh.
Từ khóa
dạy học, Số và phép tính, môn Toán 3, năng lực giải quyết vấn đề toán học
Chi tiết bài viết
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Tài liệu tham khảo
Bộ Giáo dục và Đào tạo (2018b). Chương trình giáo dục phổ thông môn Toán. Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Nguyễn, T. L. P (2014). Đề xuất cấu trúc và chuẩn đầu ra đánh giá năng lực giải quyết vấn đề ở trường phổ thông mới. Tạp chí Khoa học Giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, 111, 3-6.
Trần, N. D. (tổng Chủ biên), Khúc, T. C. (Chủ biên), Đinh, T. X. D., Nguyễn, K. Đ., Đinh, T. K. L., Huỳnh, T. K. T. (2021). Toán 3. NXB Giáo dục Việt Nam.
Nguyễn, N. G., Nguyễn, T. T., Phạm , T. T. N., & Hà , N. M. (2024). Phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học cho học sinh thông qua dạy học giải bài toán thực tiễn ở lớp 9. Tạp Chí Giáo dục, 24(8), 23–27.
Võ, X. M., & Tô, Q. L. (2023). Phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học cho học sinh lớp 10 qua dạy học giải bài tập phương trình quy về phương trình bậc hai. Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp, 12(6), 3-11. https://doi.org/10.52714/dthu.12.6.2023.1110.
Nguyễn, H. T., Nguyễn, N. G., Phạm, H. T., Nguyễn, T. N., Dương, M. T. (2024). Dạy học ứng dụng “Định lí Sin” vào giải các bài toán thực tiễn nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học cho học sinh trung học phổ thông. Tạp chí Giáo dục, 24(3), 19-23.
Niss, M. A. (2003). Mathematical competencies and the learning of mathematics: the Danish KOM project. In A. Gagatsis, & S. Papastavridis (Eds.), 3rd Mediterranean Conference on Mathematical Education - Athens, Hellas 3-4-5 January 2003 (pp. 116-124). Hellenic Mathematical Society.
Nguyễn, H. H, Hoa, A. T., Lê, H. V., Trịnh, T. L. M. (2023). Phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học cho học sinh lớp 10 khi dạy học chủ đề các hệ thức lượng trong tam giác. Tạp chí Khoa học trường Đại học Hồng Đức - số 63.2023.
Hoa, A. T., & Dương, P. V. (2024). Vận dụng mô hình 5E trong dạy học chủ đề “Đạo hàm cấp hai” (Toán 11) theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học cho học sinh. Tạp Chí Giáo dục, 24(20), 30–35.
Vũ, Đ. C., & Đoàn, H. M. L. (2024). Vận dụng mô hình 5E trong dạy học nội dung “Hình tròn. tâm, bán kính, đường kính của hình tròn” (Toán 3) nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học cho học sinh. Tạp Chí Giáo dục, 24 (đặc biệt 5), 59–65.
Nguyễn, V. C., Bernd, M., (2010), Một số vấn đề chung về đổi mới phương pháp ở trường trung học phổ thông, Dự án Phát triển Giáo dục Trung học phổ thông.
Các bài báo được đọc nhiều nhất của cùng tác giả
- Nguyễn Thị Trúc Minh, Nguyễn Thị Kiều, Biện pháp tổ chức hoạt động thực hành và trải nghiệm trong dạy học môn Toán ở tiểu học , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 11 Số 1 (2022): Chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
- Nguyễn Thị Kiều, Bùi Thị Mỹ Hạnh, Thiết kế một số hoạt động giáo dục STEM trong dạy học môn Toán 3 , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 12 Số 03S (2023): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
- TS. Nguyễn Thị Kiều, Đặng Phạm Mai Thảo, Thiết kế chủ đề giáo dục STEM trong dạy học môn Toán lớp 3 ở thành phố Đà Lạt , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 13 Số 02S (2024): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
- TS Nguyễn Thị Trúc Minh, ThS Trần Thụy Hoàng Yến, TS Nguyễn Thị Kiều, Thiết kế và tổ chức hoạt động giáo dục STEM cho học sinh lớp 4 theo mô hình T-SM-E , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 14 Số 9 (2025): Chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
- Ha Thai Thuy Lam, Vo Tan Duyen, Nguyen Thi Kieu, Teaching Mathematics in English: Applying crucial fundamental tools to support primary students , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 12 Số 3 (2023): Chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Anh)
- TS. Nguyễn Thị Kiều, Nguyễn Thành Sơn, Phát triển năng lực giải bài toán thực tế cho học sinh lớp 3 qua dạy học nội dung số và phép tính , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 14 Số 4 (2025): Chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
- Nguyễn Hữu Hải, Phạm Minh Tuấn, Trần Tuấn Anh, Trương Công Hưng, Trần Văn Sự, Phép chia suy rộng các khoảng trong phép toán đại số và ứng dụng , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 14 Số 2 (2025): Chuyên san Khoa học Tự nhiên (Tiếng Việt)