Thanh bên bài viết
Số lượt xem PDF: 24
##plugins.generic.badges.manager.settings.showBlockTitle##
Tác động xã hội của biến đổi khí hậu đối với cộng đồng người dân vùng ven biển tỉnh Vĩnh Long
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Nghiên cứu này ứng dụng chỉ số tác động xã hội (social impact factor - SIF) nhằm đánh giá mức độ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu (BĐKH) đối với các cộng đồng dễ bị tổn thương tại khu vực ven biển tỉnh Vĩnh Long. Phương pháp tiếp cận nghiên cứu là sự kết hợp giữa nội suy không gian Kriging và phương pháp phân tích thứ bậc (AHP) để xây dựng và lượng hóa chỉ số SIF. Chỉ số SIF bao gồm ba thành phần chính: mức độ phơi nhiễm (Exposure - E), mức độ nhạy cảm (Sensitivity - S), và năng lực thích ứng (Adaptive Capacity - AC). Kết quả nghiên cứu cho thấy mức độ tác động xã hội do BĐKH có xu hướng gia tăng, khoảng 63% tổng số hộ dân khảo sát nằm trong nhóm có chỉ số SIF ở mức từ -0,08 đến 0,21, tương ứng với mức độ tác động xã hội cao. Nhóm chịu tác động xã hội rất cao (SIF từ 0,25 đến 0,47) chiếm khoảng 6% tổng số hộ dân, đây là nhóm có năng lực thích ứng thấp nhất trước các tác động của BĐKH. Ngoài ra, kết quả phân tích nội suy không gian cho thấy phần lớn diện tích đất sản xuất lúa bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn, trong đó xã Nhị Trường thiệt hại nặng nề nhất với khoảng 5.500 ha. Ngược lại, các xã Long Hữu, Mỹ Long và Đại An không bị ảnh hưởng là do không có hoạt động canh tác lúa. Kết quả đã cho thấy rằng BĐKH đã tác động và làm gia tăng tính dễ bị tổn thương xã hội, đặc biệt đối với các nhóm dân cư yếu thế có khả năng thích ứng thấp.
Từ khóa
Biến đổi khí hậu, cộng đồng người dân ven biển, chỉ số tác động xã hội, Vĩnh Long
Chi tiết bài viết
Bài báo này được cấp phép theo Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Tài liệu tham khảo
Bộ Tài nguyên và Môi trường. (2016). Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia: Biến đổi khí hậu và môi trường biển, hải đảo.
Bộ Tài nguyên và Môi trường. (2024). Thông tư số 47/2024/TT-BTNMT: Quy định kỹ thuật về quan trắc mặn và điều tra, khảo sát xâm nhập mặn.
Cochran, W. G. (1977). Sampling techniques (3rd ed.). John Wiley & Sons.
Dang, T. D., Cochrane, T. A., Arias, M. E., & Tri, V. P. D. (2018). Future hydrological alterations in the Mekong Delta under the impact of water resources development, land subsidence and sea level rise. Journal of Hydrology: Regional Studies, 15, 119–133. https://doi.org/10.1016/j.ejrh.2017.12.002
Duyen, N. T. T., Thinh, L. V., Hieu, H. B., Phượng, L. T. N., Minh, H. V. T., & Ty, T. V. (2014). Groundwater resources management in the Vinh Chau town, Soc Trang province: Current state and challenges. Science Journal of CanTho University, 30(Unit A), 94–104.
Ford, J. D., Cameron, L., Rubis, J., Maillet, M., Nakashima, D., Willox, A. C., & Pearce, T. (2018). Including indigenous knowledge and experience in IPCC assessment reports. Nature Climate Change, 6(4), 349–353. https://doi.org/10.1038/nclimate2954
Hahn, M. B., Riederer, A. M., & Foster, S. O. (2009). The Livelihood Vulnerability Index: A pragmatic approach to assessing risks from climate variability and change—A case study in Mozambique. Global Environmental Change, 19(1), 74–88. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2008.11.002
Hinkel, J., Schipper, L., & Wolf, S. (2014). A framework for climate change vulnerability assessments. Environmental Science & Policy, 186.
IPCC. (2001). Climate change 2001: Impacts, adaptation, and vulnerability. Contribution of Working Group II to the Third Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press. https://www.ipcc.ch/report/ar3/wg2/
IPCC. (2014a). Climate change 2014: Impacts, adaptation and vulnerability. Part A: Global and sectoral aspects. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9781107415379
IPCC. (2018). Climate change explained contents.
Liverman, D. M. (1990). Vulnerability to global environmental change. In R. E. Kasperson (Ed.), Understanding global environmental change: The contributions of risk analysis and management (pp. 27–44). Earth Transformed Program, Clark University.
Longley, P. A., Goodchild, M. F., Maguire, D. J., & Rhind, D. W. (2010). Geographic information systems and science (3rd ed.). Wiley.
Minderhoud, P. S. J., Erkens, G., Pham, V. H., Bui, V. T., Erban, L., Kooi, H., & Stouthamer, E. (2017). Impacts of 25 years of groundwater extraction on subsidence in the Mekong Delta, Vietnam. Environmental Research Letters, 12(6), 064006. https://doi.org/10.1088/1748-9326/aa7146
OECD. (2018). Resilience planning and climate adaptation strategies. Organisation for Economic Co-operation and Development. https://doi.org/10.1787/9789264302075-en
OECD. (2018). Social impact measurement for the social and solidarity economy.
Pourghasemi, H. R., Gokceoglu, C., & Pradhan, B. (2019). Spatial modeling and prediction of rainfall-induced landslides using different machine learning algorithms. Springer.
Saaty, T. L. (1980). The analytic hierarchy process: Planning, priority setting, resource allocation. McGraw-Hill.
Schneider, S. H., Azar, C., Baethgen, W., Hope, C., Moss, R. H., Leary, N., Richels, R., Ypersele, J.-P. V., Kuntz-Duriseti, K., & Jones, R. N. (2011). Overview of impacts, adaptation and vulnerability to climate change. Global Environmental Change, 75–103. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2005.11.007
Smajgl, A., Toan, T. Q., Nhan, D. K., Ward, J., Trung, N. H., Tri, L. Q., Tri, V. P. D., & Vu, P. T. (2015). Responding to rising sea levels in the Mekong Delta. Nature Climate Change, 5(2), 167–174. https://doi.org/10.1038/nclimate2469
Syvitski, J. P. M., Kettner, A. J., Overeem, I., Hutton, E. W. H., Hannon, M. T., Brakenridge, G. R., Day, J., Vörösmarty, C., Saito, Y., Giosan, L., & Nicholls, R. J. (2009). Sinking deltas due to human activities. Nature Geoscience, 2(10), 681–686. https://doi.org/10.1038/ngeo629
Tan, Q., & Xu, X. (2014). Comparative analysis of spatial interpolation methods: An experimental study. Sensors & Transducers, 165(2), 1893–1901.
UNDP Vietnam. (2015). Strengthening capacity and institutional reform for green growth and sustainable development in Vietnam. United Nations Development Programme Vietnam. https://www.undp.org/vietnam/publications/strengthening-capacity-and-institutional-reform-green-growth-and-sustainable-development-vietnam
UNDP Việt Nam. (2015). Khung đánh giá tổn thương và rủi ro do biến đổi khí hậu tại cấp địa phương.
Vanclay, F. (2003). International principles for social impact assessment. Impact Assessment and Project Appraisal, 21(1), 5–11.