Dân ca trong giáo dục mầm non: Từ giá trị văn hóa đến tính chủ động chuyên môn của giáo viên

Nguyễn Thùy Nhung1,
1 Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Bài báo phân tích việc phát huy giá trị của dân ca trong giáo dục mầm non thông qua tính chủ động chuyên môn của giáo viên. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, bài báo tổng quan và phân tích các công trình nghiên cứu trong nước và quốc tế giai đoạn 1998–2025 liên quan đến sự phát triển âm nhạc ở trẻ mầm non, vai trò giáo dục của dân ca và âm nhạc truyền thống, cũng như thực tiễn tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc ở các bối cảnh khác nhau. Kết quả phân tích cho thấy dân ca có giá trị rõ rệt trong việc hỗ trợ phát triển toàn diện cho trẻ mầm non, đặc biệt ở các lĩnh vực thẩm mỹ, ngôn ngữ, tình cảm – xã hội và nhận thức văn hóa; đồng thời góp phần truyền nối các giá trị văn hóa truyền thống. Tuy nhiên, việc sử dụng dân ca trong giáo dục mầm non hiện nay vẫn còn hạn chế, chủ yếu do cách tổ chức hoạt động mang tính lặp lại, thiếu định hướng sư phạm rõ ràng và chưa phát huy đầy đủ vai trò của giáo viên. Trên cơ sở đối chiếu kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn Việt Nam, bài báo nhấn mạnh vai trò then chốt của tính chủ động chuyên môn của giáo viên trong việc lựa chọn nội dung, xác định mục tiêu, thiết kế và tổ chức hoạt động giáo dục với dân ca; đồng thời đề xuất các định hướng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng dân ca trong giáo dục mầm non, phù hợp với yêu cầu đổi mới chương trình và điều kiện thực tiễn của các cơ sở giáo dục mầm non ở Việt Nam.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

Bautista, A., Riano, M. E., Wong, J., & Murillo, A. (2023). Musical activities in preschool education: A cross-cultural comparative study. Musicae Scientiae, 102986492311739. https://doi.org/10.1177/10298649231173919
Denac, O., & Žnidaršič, J. (2018). The use of folk music in kindergartens and family settings. Creative Education, 9, 2856–2862. https://doi.org/10.4236/ce.2018.916214
Hamilton, C., & Murphy, V. A. (2024). Folk pedagogy? Investigating how and why UK early years and primary teachers use songs with young learners. Education 3-13, 52(8), 1488–1509. https://doi.org/10.1080/03004279.2023.2168132
Jeremić, B., Gordić, S., Trbojević, A., Jović Vujaković, F., Tubić, M., & Vojvodić Savić, M. (2025). Educators’ views on the impact of traditional music on the socio-emotional competencies of preschool-aged children. International Journal of Cognitive Research in Science, Engineering and Education, 13(1), 83–95. https://doi.org/10.23947/2334-8496-2025-13-1-83-95
Kiên, C. Đ., & Nhung, M. T. C. (2023). Biện pháp tích hợp văn hóa Huế trong hoạt động cho trẻ mầm non làm quen với tác phẩm văn học. Tạp chí Khoa học và Công nghệ – Đại học Thái Nguyên, 228(12), 264-272.
DOI: https://doi.org/10.34238/tnu-jst.8428
Lan, L. T. (2021). Nội dung mô phỏng đời sống xã hội của đồng dao dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc. Tạp chí Khoa học và Công nghệ – Đại học Thái Nguyên,
226(08), 72-77.DOI: https://doi.org/10.34238/tnu-jst.4195
Longhi, E. (2009). “Songese”: Maternal structuring of musical interaction with infants. Psychology of Music, 37(2), 195–213. https://doi.org/10.1177/0305735608097042
Mihelač, L. (2022). The role of songbooks in the preservation of children’s folk songs in kindergarten. Journal of Elementary Education, 15(3), 301–315. https://doi.org/10.18690/rei.15.3.301-315.2022
Muntean, L. (2020). A theoretical perspective on the therapeutic role of children’s folk songs. Különleges Bánásmód, 6(1), 75–81. https://doi.org/10.18458/KB.2020.1.75
Nhung, T. T. (2025). Quy trình lựa chọn tác phẩm văn học dân gian trong thực hiện chương trình giáo dục trẻ 3–6 tuổi ở các trường mầm non vùng dân tộc thiểu số khu vực phía Bắc Việt Nam. Tạp chí Khoa học và Công nghệ – Đại học Thái Nguyên, 230(11), 456-466. https://doi.org/10.34238/tnu-jst.13464
Sun, Y. (2023). Analysis of China preschool music education on the teaching of Chinese and foreign folk music. Journal of Education, Humanities and Social Sciences, 23, 960-967. 10.54097/ehss.v23i.15102.
Tran, T. N., & Nguyen, T. U. S. (2024). An Overview Study on Using Folk Literature Works in Educating Children in Preschool. VNU Journal of Science: Education Research, 41(1). doi:10.25073/2588-1159/vnuer.5073
UNESCO. (2018). Safeguarding intangible cultural heritage through education. https://ich.unesco.org/en/education
Welch, G. F. (1998). Early childhood musical development. Research Studies in Music Education, 11, 27–41. https://doi.org/10.1177/1321103X9801100104
Zhang, W., Sun, J., & Shen, C. (2023). A study on the integration of Zhejiang South folk songs and early childhood teaching activities. Transactions on Comparative Education, 5, 83–89. https://doi.org/10.23977/trance.2023.050813
Young, S. (2016). Early childhood music education research: An overview. Research Studies in Music Education, 38(1), 9-21. https://doi.org/10.1177/1321103X16640106 (Original work published 2016)
Yücesan, Y., Portugal, G., & Figueiredo, M. (2023). Cultural heritage in early childhood education: a systematic review. European Early Childhood Education Research Journal, 31(6), 866–883. https://doi.org/10.1080/1350293X.2023.2207031
Xuan, P. T., & Dung, T. A. (2024). Choosing Folk Song for Children 5-6 Years Old Through Teaching Organization Music Activities in Preschool. European Journal of Theoretical and Applied Sciences, 2(3), 74-81. https://doi.org/10.59324/ejtas.2024.2(3).08