Tinh thần tranh thương của người Việt qua phong trào tẩy chay khách trú năm 1919 ở Nam Kỳ

Nguyễn Thế Hồng1,
1 Khoa Sư phạm Khoa học xã hội, Trường Sư phạm, Trường Đại học Đồng Tháp, Việt Nam

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Mục tiêu nghiên cứu này nhằm tìm hiểu rõ hơn về tinh thần tranh thương của người Việt qua phong trào tẩy chay Khách trú năm 1919 được phát động từ Nam Kỳ. Nguyên nhân sâu xa của tinh thần đó bắt nguồn từ việc tư sản Hoa kiều chi phối nhiều lĩnh vực quan trọng trong nền kinh tế thương mại ở Việt Nam. Nghiên cứu phân tích về ý nghĩa và bài học kinh nghiệm đối với người Việt nói chung, tư sản Việt Nam nói riêng qua phong trào tranh thương. Về ý nghĩa, phong trào thể hiện rõ sự trưởng thành và tham vọng của tư sản Việt Nam muốn thay thế vị trí của tư sản Hoa kiều trong lĩnh vực thương mại Việt Nam từ sau Chiến tranh thế giới lần thứ nhất; phong trào biểu hiện được ý thức giai cấp vươn lên của tư sản Việt Nam nhằm thoát khỏi sự cạnh tranh, chèn ép của các thế lực kinh tế tư bản nước ngoài ở Việt Nam. Các bài học rút ra từ phong trào về tinh thần đoàn kết, không ngừng đổi mới và nhận thức được điểm mạnh, điểm yếu của dân tộc.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

Cao, H. Đ. (Ngày 20 tháng 11 năm 1923). Dân ta có thối hoá chăng?. Công Luận báo, (635), 1.
Châu, H. (1992). Các nhóm cộng đồng người Hoa ở Việt Nam. Hà Nội: NXB. Khoa học xã hội.
Công Luận báo. (Ngày 18 tháng 7 năm 1922). Muốn cho xã hội tấn hoá. Công Luận báo, (512), 1.
Công Luận báo. (Ngày 21 tháng 7 năm 1922). Nam Bắc một nhà -Ngõ cùng đồng bào Nam Kỳ. Công Luận báo, (513), 1.
Công Luận. (Ngày 25 tháng 7 năm 1922). Hưởn lại cuộc tuyển cửu Hội đồng Quản hạt. Công Luận báo, (514), 1.
Công Luận báo. (Ngày 6 tháng 2 năm 1923). Nam Bắc một nhà. Công Luận báo, (565), 1.
Công Luận báo. (Ngày 16 tháng 11 năm 1923). Điếc hay là cục đất. Công Luận báo, (634), 1.
Đặng, T. V. C. (2019). Phong trào tẩy chay Hoa kiều ở Việt Nam năm 1919 (qua nguồn tư liệu báo chí đầu thế kỷ XX). Kỷ yếu Hội thảo quốc tế Việt Nam học lần thứ IV. Thành phố Hồ Chí Minh: NXB Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, ISBN: 978-604-73-7135-8, 1103-1115.
Đào, T. N. (1924). Thế lực Khách trú và vấn đề di dân vào Nam Kỳ. Hà Nội: Nhà in Thuỵ Ký.
Đào, T. N. (1924). Thế lực Khách trú và vấn đề di dân vào Nam Kỳ. Hà Nội: Nhà in Thụy Ký.
Đoàn, V. C. (Ngày 11 tháng 8 năm 1919). Khách trú khi ta. Lục tỉnh Tân văn, (658), 1.
Đoàn, V. C. (Ngày 10 tháng 9 năm 1919). Thương mãi tái luận. Lục tỉnh Tân văn, (670), 4-5.
Goscha, C. E. (2009). Widening the Colonial encounter: Aisan connections inside French Indochina during the interwar period. Modern Asian Studies, (43), 1189-1228.
Hồ, T. Q. (2007). Bí quyết kinh doanh của doanh nhân Hoa kiều. Thành phố Hồ Chí Minh: NXB. Văn hoá Sài Gòn.
Lục tỉnh Tân văn. (Ngày 22 tháng 9 năm 1919). Yết thị. Lục tỉnh Tân văn, (675), 2.
Mộng, H. L. (Ngày 13 tháng 8 năm 1919). Khách trú thị nhục ta. Lục tỉnh Tân văn, (659), 1.
Nam Phong. (Ngày 27 tháng 9 năm 1919). Việc trong nước. Nam phong tạp chí, (Quyển 05, tập 27), 281-282, 286.
Ngô, K. M. (Ngày 11 tháng 7 năm 1922). Học buôn bán. Công Luận báo, (511), 1.
Nguyễn, C. B. (1959). Tìm hiểu giai cấp tư sản Việt Nam thời Pháp thuộc. Hà Nội: NXB. Văn Sử Địa.
Nguyễn, C. L. (Ngày 20 tháng 8 năm 1919). Tranh thương tẩy hận. Lục tỉnh Tân văn, (661), 1.
Nguyễn, T. T (2017). Vai trò của tầng lớp thanh niên trí thức trong phong trào yêu nước ở Việt Nam (từ sau Chiến tranh thế giới thứ I đến năm 1929). Tạp chí Khoa học Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, tập 11, số 11 (2017), 5-15.
Nguyễn, V. P., & Lê, C. H. (2019). Tư sản Việt Nam ở Nam Kỳ trong phong trào dân tộc dân chủ những năm 1919-1930. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quy Nhơn, số 13 (4), 31-41.
Nông cổ mín đàm. (Ngày 21 tháng 8 năm 1919). An Nam tẩy chay Khách-trú. Nông cổ mín đàm, (123), 5.
Nông cổ mín đàm. (Ngày 11 tháng 9 năm 1919). An Nam thương cuộc công ty. Nông cổ mín đàm, (126), 6-7.
Nông cổ mín đàm. (Ngày 18 tháng 9 năm 1919). Nông cổ mín đàm, (127), 5.
Nông cổ mín đàm. (Ngày 27 tháng 11 năm 1919), Hàm-báo-xíu-mại-lẩu, Nông cổ mín đàm, (136), 9.
Nông cổ mín đàm. (Ngày 7 tháng 8 năm 1919). Bàn về đường kinh tế của dân Nam Kỳ. Nông cổ mín đàm, (121), 6-7.
Phạm, P. V. (2020). Cuộc vận động tẩy chay Khách trú ở Nam Kỳ năm 1919 trên báo Nông cổ mín đàm và Lục tỉnh tân văn. Tạp chí Khoa học Đại học Sài Gòn, số 67 (01/2020), 31-40.
Phạm, Q. (1919). Một tháng ở Nam Kỳ. Nam Phong tạp chí, Quyển 04, tập 19, 20-32.
Phạm, X., & Nguyễn, D. H. (2003). Hội Bắc Kỳ công thương đồng nghiệp. Nghiên cứu lịch sử, số 1, 11.
Phạm, X. (2002). Hoạt động kinh doanh của các nhà doanh nghiệp Việt Nam và nước ngoài tại Hải Phòng trước năm 1945. Nghiên cứu Lịch sử, số 1, 22-23.
Ramses, A. (1998). Nghiên cứu người “Hoa” ở Việt Nam: các khuynh hướng, vấn đề và các thách thức. Kỷ yếu hội thảo Việt Nam học quốc tế lần thứ nhất. Hà Nội, 143-157.
Tô, V. (Ngày 20 tháng 6 năm 1922). Ta nên biết sự hèn dở của ta. Công Luận báo, (505), 1.
Trần, V. G. (1958). Giai cấp công nhân Việt Nam. Hà Nội: NXB Sự thật.
Trần, V. N. (2008). Hoạt động chấn hưng thực nghiệp của tư sản Việt Nam đầu thế kỷ XX. Nghiên cứu Lịch sử, số 7, 23-33.
Trung Kì công thương gia hội, Điều lệ (1934). Huế: Nhà in Đắc Lập, 14.