Phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh lớp 9 thông qua dạy học chương hệ thức lượng trong tam giác vuông

Nguyễn Phước Thuận; Nguyễn Dương Hoàng

doi:10.52714/dthu.14.01S.2025.1565

PDF

Ngày xuất bản: 04/03/2025

Số lượt xem tóm tắt: 16
Số lượt xem PDF: 12

DOI: 10.52714/dthu.14.01S.2025.1565

Số xuất bản

Tập 14 Số 01S (2025): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)

Chuyên mục

Số Đặc biệt dành cho học viên Sau đại học

Trích dẫn bài báo

Nguyễn, P. T., & Nguyễn, D. H. (2025). Phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh lớp 9 thông qua dạy học chương hệ thức lượng trong tam giác vuông. Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp, 14(01S), 165-179. https://doi.org/10.52714/dthu.14.01S.2025.1565

##plugins.generic.badges.manager.settings.showBlockTitle##

Phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh lớp 9 thông qua dạy học chương hệ thức lượng trong tam giác vuông

Nguyễn Phước Thuận^1,2,, Nguyễn Dương Hoàng³
¹ Tổ Toán - Tin học, Trường Trung học cơ sở Thường Thới Tiền, Việt Nam
² Học viên cao học, Trường Đại học Đồng Tháp, Việt Nam
³ Khoa Sư phạm Toán – Tin, Trường Sư phạm, Trường Đại học Đồng Tháp, Việt Nam

Tóm tắt

Theo Chương trình giáo dục phổ thông môn Toán năm 2018, môn Toán góp phần hình thành và phát triển cho học sinh năng lực toán học (biểu hiện tập trung nhất của năng lực tính toán), bao gồm các thành phần cốt lõi sau: năng lực tư duy và lập luận toán học; năng lực mô hình hóa toán học; năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực giao tiếp toán học, năng lực sử dụng công cụ, phương tiện học toán. Như vậy, năng lực giao tiếp toán học là một trong năm thành tố năng lực cần phát triển cho học sinh, giúp học sinh nghe hiểu, đọc hiểu, ghi chép (tóm tắt), chuyển đổi qua lại giữa ngôn ngữ thông thường với ngôn ngữ toán học,… qua đó củng cố hiểu biết và ghi nhớ sâu sắc các khái niệm, biết cách trình bày, nêu câu hỏi, thảo luận, tranh luận các nội dung, ý tưởng, giải pháp toán học trong sự tương tác với thầy cô và bạn bè. Trong bài viết này, sau khi đưa ra quan niệm về năng lực giao tiếp, năng lực giao tiếp toán học, chúng tôi đề xuất một số biện pháp dạy học nhằm phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh lớp 9 thông qua dạy học chương hệ thức lượng trong tam giác vuông. Các biện pháp sư phạm được đề xuất một cách hợp lí sẽ góp phần tăng hiệu quả và chất lượng dạy học chương Hệ thức lượng trong tam giác vuông nói riêng và trong dạy học môn Toán ở trường Trung học cơ sở nói chung.

Từ khóa

Hệ thức lượng trong tam giác vuông, năng lực, năng lực giao tiếp toán học

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

Author Biography

PGS Nguyễn Dương Hoàng, Khoa Sư phạm Toán – Tin, Trường Sư phạm, Trường Đại học Đồng Tháp, Việt Nam

PGS. TS. Trưởng chuyên ngành Phương pháp và lí luận dạy học bộ môn Toán trường Đại học Đồng Tháp.

Tài liệu tham khảo

Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2018). Chương trình giáo dục phổ thông môn Toán (ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo).
Đỗ, Đ. T. (Tổng chủ biên kiêm chủ biên), Phạm, X. C., Nguyễn, S. H., Nguyễn, T. P. L., Phạm, S. N., Phạm, M. P., & Phạm, H. Q. (2023). Toán 9 (tập 1) – Cánh diều. Hà Nội: NXB Đại học Sư phạm.
Đỗ, Đ. T. (Chủ biên). (2018). Dạy học phát triển năng lực môn Toán trung học phổ thông. Hà Nội: NXB Đại học Sư phạm.
Hà, H. K. (Tổng chủ biên), Cung, T. A., Nguyễn, H. Đ., Đặng, H. T., Nguyễn, C. C., Trần, M. C., Doãn, M. C., Trần, P. D,. Lưu, B. T., & Đặng, H. T. (2023). Toán 9 (tập 1) – Kết nối tri thức với cuộc sống. Hà Nội: NXB Giáo dục Việt Nam.
Hoa, A. T. (2014). Sử dụng nghiên cứu bài học để phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh trung học cơ sở. Luận án tiến sĩ Khoa học giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. http://tailieudientu.lrc.tnu.edu.vn/Upload/Collection/brief/brief_42620_46467_4720148221anhtuong.pdf
Nguyễn, H. Q. H., Trần, V. C., Đỗ, T. T., & Phạm, T. P. T. (2024). Một số biện pháp phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh trong dạy học nội dung hình học (Toán 7). Tạp chí Giáo dục, 24(9), 19–24. https://tcgd.tapchigiaoduc.edu.vn/index.php/tapchi/article/view/1754
PISA. (2009). Assessment Framework-Key Competencies in Reading, Mathematics and Science. Programme for International Student Assessment, OECD. https://www.oecd.org/content/dam/oecd/en/publications/reports/2010/01/pisa-2009-assessment-framework_g1ghb2d7/9789264062658-en.pdf
Trần, K. (2014). Về mục tiêu môn Toán trong trương phổ thông Việt Nam. Tạp chí Khoa học Giáo dục, 102, 1-5.
Trần, N. D. (Tổng chủ biên), Trần, Đ. H., Nguyễn, T. A., Nguyễn, V. H., Ngô, H. L., Huỳnh, N. T., & Nguyễn. Đ. T. T. (2023). Toán 9 (tập 1) - Chân trời sáng tạo. Hà Nội: NXB Giáo dục Việt Nam.
Turner, R., Blum, W., & Niss, M. (2015). Using Competencies to Explain Mathematical Item Demand: A Work in Progress. In: Stacey, K., Turner, R. (eds) Assessing Mathematical Literacy (pp. 85-115). Cham: Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-10121-7_4
Vũ, T. B. (2016). Bồi dưỡng năng lực biểu diễn toán học và năng lực giao tiếp toán học cho học sinh trong dạy học môn Toán lớp 6, lớp 7. Luận án tiến sĩ Khoa học giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam.

Các bài báo được đọc nhiều nhất của cùng tác giả

Nguyễn Dương Hoàng, Dương Thị Thu Thảo, Thiết kế tình huống dạy học chương tam giác theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học cho học sinh lớp 7 , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 12 Số 02S (2023): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
Nguyễn Dương Hoàng, Nguyễn Thị Ngọc Hạnh, Một số biện pháp phát triển năng lực tư duy và lập luận cho học sinh lớp 12 thông qua dạy học thể tích khối đa diện , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 12 Số 02S (2023): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
Trang Thị Như Nguyệt, PGS. TS Nguyễn Dương Hoàng, Phát triển năng lực giải quyết vấn đề thực tiễn cho học sinh trong dạy học chủ đề hệ thức lượng trong tam giác và Vectơ – Toán 10 , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 13 Số 01S (2024): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
Trần Xuân Nam, PGS.TS. Nguyễn Dương Hoàng, Một số biện pháp bồi dưỡng năng lực tư duy và lập luận toán học cho học sinh lớp 10 trong dạy học chủ đề “Phương pháp tọa độ trong mặt phẳng” , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 13 Số 01S (2024): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
Phạm Văn Quân, Nguyễn Dương Hoàng, Phát triển tư duy hàm cho học sinh thông qua dạy học chương “Hàm số lũy thừa, hàm số mũ và hàm số lôgarit - Giải tích 12 , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 12 Số 03S (2023): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
Lê Thanh Tâm, PGS, TS Nguyễn Dương Hoàng, Vận dụng lý thuyết học tập trải nghiệm trong dạy học khái niệm “Hình lăng trụ đứng tam giác” (Toán 7) , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 13 Số 02S (2024): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
Đoàn Thị Hồng Hạnh, Phó Giáo sư Nguyễn Dương Hoàng, Phát triển tư duy thuật toán cho học sinh trong dạy học chủ đề dãy số, cấp số cộng và cấp số nhân – Toán 11 , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 13 Số 01S (2024): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
Nguyễn Thị Xuân Mai, Nguyễn Dương Hoàng, Một số biện pháp bồi dưỡng năng lực phân tích tìm tòi lời giải bài toán cho học sinh thông qua dạy học giải bài tập chủ đề phương pháp tọa độ trong mặt phẳng - Hình học 10 , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Số 27 (2017): Phần A - Khoa học Xã hội và Nhân văn
PGS.TS. Nguyễn Dương Hoàng, Cử nhân khoa học Phan Anh Tuấn, Dạy học chủ đề ba đường conic Toán 10 theo định hướng kết nối tốn học với thực tiễn , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 13 Số 01S (2024): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
Nguyễn Văn Út, Nguyễn Dương Hoàng, Một số biện pháp bồi dưỡng năng lực huy động kiến thức cho học sinh khá giỏi lớp 12 trong dạy học giải bài tập chương “Nguyên hàm, tích phân và ứng dụng” , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 12 Số 03S (2023): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)

1 2 > >>

Thanh bên bài viết