Xây dựng hệ thống bài tập thực tiễn chủ đề “Các hình khối trong thực tiễn” Toán 9 theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học cho học sinh
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Thực hiện định hướng đổi mới theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, dạy học môn Toán tại các trường phổ thông đã chú trọng hơn đến việc hình thành phẩm chất và phát triển năng lực toán học cho học sinh, qua đó ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực trong thực tiễn dạy học.Trong đó, năng lực giải quyết vấn đề toán học là một trong những năng lực cốt lõi của năng lực toán học được sự quan tâm triển khai trên nhiều khía cạnh dạy học. Xuất phát từ yêu cầu gắn kết kiến thức với thực tiễn, bài viết đề xuất quy trình xây dựng hệ thống bài tập thực tiễn thuộc chủ đề Các hình khối trong thực tiễn theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học nhằm tạo điều kiện cho học sinh vận dụng kiến thức hình học để phát hiện, phân tích và giải quyết các tình huống gắn với đời sống. Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn, hệ thống bài tập được thiết kế đồng thời kèm theo thang đo đánh giá phù hợp theo hướng phát triển năng lực này với yêu cầu cần đạt đối với học sinh cấp trung học cơ sở. Kết quả thực nghiệm cho thấy hệ thống bài tập được xây dựng đã góp phần cải thiện và nâng cao năng lực giải quyết vấn đề toán học của học sinh, tăng hứng thú học tập cho học sinh lớp 9 và hỗ trợ giáo viên sử dụng hệ thống bài tập vào tổ chức các hoạt động dạy học toán ở trường trung học cơ sở hiệu quả hơn trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
Từ khóa
Bài tập thực tiễn, Hình khối trong thực tiễn, Năng lực giải quyết vấn đề toán học, Toán 9, Xây dựng hệ thống bài tập
Chi tiết bài viết

Bài báo này được cấp phép theo Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Tài liệu tham khảo
Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2018a). Chương trình giáo dục phổ thông - Chương trình tổng thể (ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-Bộ GDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ GDĐT).
Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2018b). Chương trình giáo dục phổ thông môn Toán (ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-Bộ GDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ GDĐT).
Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2019). Luật giáo dục. Hà Nội: NXB Lao Động.
Đỗ, Đ. T., Lê, T. A., Đỗ, T. Đ., Nguyễn, S. H., Nguyễn, T. P. L., Phạm, S. N., & Phạm, Đ. Q. (2021). Sách giáo khoa Toán 9 (tập 2) – Bộ sách Cánh diều. NXB Đại học Sư phạm.
Hà, H. K., Cung, T. A., Nguyễn, H. Đ., Nguyễn, C. C., Trần, M. C., Doãn, M. C., Trần, P. D., Sỹ, Đ. Q., Lưu, B. T., & Đặng., H. T. (2021). Sách giáo khoa Toán 9 (tập 2) - Bộ sách Kết nối tri thức. NXB Giáo dục Việt Nam.
Huỳnh, D. N. (2019). Bồi dưỡng năng lực giải quyết vần đề cho học sinh trong dạy học chủ đề tổ hợp - xác suất Đại số & Giải tích 11 - Trung học phổ thông. Luận văn khoa học giáo dục Trường Đại học Đồng Tháp, Việt Nam.
Nguyễn, B. K. (2017). Phương pháp dạy học môn Toán. NXB Đại học Sư phạm.
Nguyễn, T. M. H., Vũ, V. Q. & Lê, V. T. (2021). Thiết kế bài toán thực tiễn trong dạy học toán cho các lớp cuối cấp Trung học cơ sở. Tạp chí khoa học Đại học Vinh, 50(1B), 36-46.
Trần, N. D., Trần, Đ. H., Nguyễn, T. A., Nguyễn, V. H., Ngô, H. L., Huỳnh, N. T., & Nguyễn, Đ. T. T. (2021). Sách giáo khoa Toán 9 (tập 2) - Bộ sách Chân trời sáng tạo. NXB Giáo dục Việt Nam.
Võ, M. T. (2022). Dạy học chủ đề “Hình trụ - Hình nón - hình cầu” theo hướng phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học cho học sinh lớp 9. Luận văn khoa học giáo dục Trường Đại học Đồng Tháp, Việt Nam.
Võ, X. M., & Nguyễn, T. M. N. (2023). Xây dựng hệ thống bài tập đánh giá năng lực giải quyết vấn đề toán học cho học sinh lớp 10 trong dạy học bất phương trình bậc hai một ẩn. Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp, 12(03S), 74-84. https://doi.org/10.52714/dthu.12.03s.2023.1128
Các bài báo được đọc nhiều nhất của cùng tác giả
- Võ Xuân Mai, Tô Quốc Lộc, Phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học cho học sinh lớp 10 qua dạy học giải bài tập phương trình quy về phương trình bậc hai , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 12 Số 6 (2023): Chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
- Nguyễn Thị Mỹ Ngân, Võ Xuân Mai, Xây dựng hệ thống bài tập đánh giá năng lực giải quyết vấn đề toán học cho học sinh lớp 10 trong dạy học bất phương trình bậc hai một ẩn , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 12 Số 03S (2023): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
- TS Võ Xuân Mai, Phạm Quang Vinh, Phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học cho học sinh lớp 12: một trường hợp dạy học bài toán thực tiễn chủ đề ứng dụng tích phân , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 14 Số 01S (2025): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
- Võ Xuân Mai, Lê Ngọc Vũ, Rèn luyện tư duy phê phán cho học sinh qua dạy học chủ đề Nhị thức Newton (Chuyên đề dạy học Toán 10) , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 13 Số 4 (2024): Chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
- Huỳnh Bá Hiếu, Võ Xuân Mai, Vận dụng quan điểm dạy học hợp tác trong thiết kế tình huống dạy học các trường hợp đồng dạng của hai tam giác , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 13 Số 01S (2024): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
- Võ Xuân Mai, Lê Ngô Nhật Huy, Về bài toán tính khoảng cách từ một điểm đến mặt phẳng trong hình học không gian , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Số 28 (2017): Phần A - Khoa học Xã hội và Nhân văn
- Võ Xuân Mai, Khai thác bài toán hình học không gian trong dạy học toán ở trường phổ thông theo hướng bồi dưỡng năng lực khám phá tri thức mới cho học sinh , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Số 24 (2017): Phần A - Khoa học Xã hội và Nhân văn
- Nguyễn Thị Cẩm Giang, Tiến Sĩ Võ Xuân Mai, Thiết kế tình huống dạy học “Tích của một số với một vectơ” theo hướng dạy học tích hợp liên môn , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 14 Số 01S (2025): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
- TS Võ Xuân Mai, Phạm Hữu Nhân, Thiết kế hoạt động dạy học ôn tập chương vectơ (Toán 10) theo mô hình học tập kết hợp , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 14 Số 03S (2025): Số Đặc biệt chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Việt)
- Vo Xuan Mai, Nguyen Thi Ngoc Tam, The effectiveness of implementing learning project on the quadratic function in high school , Tạp chí Khoa học Đại học Đồng Tháp: Tập 13 Số 7 (2024): Chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn (Tiếng Anh)